Fundacja FUNDUSZ WSPÓŁPRACY

Model spółdzielni socjalnej dla osób niepełnosprawnych stworzono w oparciu o sprawdzone doświadczenia włoskie i francuskie, które zaadaptowano do polskich warunków. Powstało nowe narzędzie aktywizacji zawodowej i społecznej dla biernych zawodowo osób niepełnosprawnych (bez względu na rodzaj inwalidztwa). Jednym z nowatorskich rozwiązań opracowanych w ramach projektu jest to, że oprócz typowej działalności gospodarczej spółdzielnie podejmują również działania w zakresie integracji społeczno-zawodowej oraz kulturalno-oświatowej swoich członków. Funkcjonowanie spółdzielni socjalnej opiera się na wzajemnej współpracy i bliskich relacjach należących do niej osób. Niepełnosprawni członkowie spółdzielni mają możliwość współdecydowania o strategicznych kierunkach działania firmy, co istotnie wpływa na proces ich upodmiotowiania. Kolejną innowacją jest struktura organizacyjna spółdzielni, obejmująca organy statutowe (prezes, zarząd, rada nadzorcza, walne zgromadzenie), jednostkę terapeutyczno-obsługową jako wyodrębnioną komórkę organizacyjną (4 pracowników, w tym pracownik ds. integracji i kultury spółdzielczej, księgowy, pracownik administracyjno-kadrowy, pracownik ds. marketingu), terenowe zespoły pracy (kilkuosobowe zespoły spółdzielców wykonujące usługi w terenie) oraz magazyn, prowadzony przez pracownika administracyjnego.

Szczególną rolę pełni jednostka terapeutyczno-obsługowa, którą tworzą odpowiednio przeszkolone osoby niepełnosprawne. Do jej zadań należy m.in. pomoc przy zakładaniu kolejnych firm socjalnych, świadczenie usług w zakresie księgowości i udzielanie wsparcia nowym pracownikom spółdzielni.

Najważniejsze elementy rezultatu to: mechanizm tworzenia bazy danych na temat funkcjonowania osób niepełnosprawnych (metodologia docierania do osób niepełnosprawnych i pozyskiwania informacji dotyczących barier oraz kwestionariusz zawierający pytania dotyczące problemów społecznych i zawodowych osób niepełnosprawnych), metodologia wyboru obszarów i formy działalności spółdzielni socjalnej oraz strategii rekrutacji członków spółdzielni. Ponadto przygotowany został informator zawierający porady prawne i finansowe dotyczące możliwości subsydiowanego zatrudnienia oraz opis specyfiki pracy z osobami niepełnosprawnymi i długotrwale bezrobotnymi. Publikacja ta ukazuje korzyści, jakie pracodawcy mogą czerpać z zatrudniania osób niepełnosprawnych (możliwości zatrudnienia subsydiowanego, ulgi dla przedsiębiorców). W celu zwiększenia kwalifikacji beneficjentów przygotowano modułowe cykle programów szkoleniowych: I - dotyczący psychologicznych i terapeutycznych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej, II - dotyczący wyboru profilu działalności gospodarczej, marketingu i przygotowywania biznesplanów oraz III - obejmujący praktyczne szkolenia rozwijające konkretne nabyte umiejętności. Ostatnim elementem rezultatu jest podręcznik poświęcony otwieraniu spółdzielni socjalnej, w którym zawarto zestaw praktycznych porad, przydatnych dla innych grup wykluczonych zamierzających uruchomić spółdzielnie.

Wdrożeniem rezultatu mogą się zająć osoby bezrobotne wymienione w ustawie o spółdzielniach socjalnych, instytucje rynku pracy, jednostki samorządu lokalnego, organizacje i stowarzyszenia, które chcą stworzyć przedsiębiorstwo społeczne, spółdzielnie inwalidów lub niewidomych, posiadające status pracodawcy prowadzącego zakłady pracy chronionej, jednostki i organizacje wspierające przedsiębiorczość, a także pracodawcy prywatni. Koszty wdrożenia modelu obejmują m.in.: pozyskanie, adaptację i wyposażenie budynku spółdzielni, dofinansowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych i wynagrodzenie specjalistów oraz organizację cyklu modułowych szkoleń. Program może być realizowany ze środków pochodzących z Funduszu Pracy oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.