Fundacja FUNDUSZ WSPÓŁPRACY

Model Specjalnej Miejskiej Strefy Społecznej umożliwia rozwiązywanie problemów peryferyjnych osiedli w dużych miastach. Na tych obszarach wciąż istnieją bariery w dostępie do zatrudnienia, zauważalny jest niższy standard życia i mała aktywność społeczna. Stosowane dotychczas standardowe narzędzia polityki społecznej i usługi rynku pracy skierowane do mieszkańców osiedli peryferyjnych, nie uwzględniające kontekstu środowiskowego, nie są w pełni skuteczne. Szansą na poprawę tej sytuacji są zintegrowane działania miejskich i lokalnych instytucji (szkoły wyższe, samorząd lokalny, organizacje pozarządowe, instytucje rynku pracy, pracodawcy) oraz liderów środowiskowych (księża, nauczyciele, społecznicy, związkowcy, przedstawiciele grup młodzieżowych). Ważne jest wykorzystanie w tym celu kontekstu środowiskowego (więzi, tradycji, wspólnej historii), co znacznie ułatwia dotarcie do osób oraz grup, dla których samodzielne znalezienie zatrudnienia stanowi poważną trudność.

Model obejmuje dwa główne elementy: miejskie i strefowe wskaźniki społeczne oraz Pakt Lokalny. Miejskie i strefowe wskaźniki społeczne umożliwiają identyfikację pojawiających się problemów społecznych (niska aktywność zawodowa, poziom bezrobocia, bierność, patologie w rodzinach i wśród młodzieży itp.) oraz niekorzystnych zjawisk (brak miejsc i sposobów na spędzanie wolnego czasu, brak punktów wsparcia, inicjatyw oraz animatorów aktywizacji mieszkańców). Odpowiedzią na te problemy jest diagnoza rozpoznania lokalnego - osób, środowisk, tradycji. Wskaźniki uzyskane na podstawie przeprowadzonych działań diagnostycznych mają charakter uniwersalny i określają najistotniejsze warunki dla rewitalizacji społecznej i zawodowej obszarów problemowych (związanych z wykluczeniem zawodowym i społecznym mieszkańców) w miastach (aglomeracjach).

Pakt Lokalny to koalicja na rzecz rozwoju, która w oparciu o diagnozę podejmuje działania w zagrożonej strefie. W skład Paktu wchodzą lokalni liderzy (instytucje, podmioty gospodarcze, nauczyciele, społecznicy, księża, samorząd miasta i jego struktury, np. Ośrodki Pomocy Społecznej), instytucje rynku pracy, związki zawodowe, Policja, Straż Miejska itp. Podczas realizacji rezultatu istotną rolę odgrywa lider społeczny, czyli przedstawiciel instytucji, organizacji i przedsiębiorstw zaangażowanych we wspieranie lokalnej społeczności, odpowiednio przygotowany i wyszkolony do działań społecznych. W ramach modelu powstały schemat i podręcznik, które przygotowują do pracy w Pakcie Lokalnym. Model przewiduje również powstawanie Punktów Integracji Społecznej, czyli miejsc obsługiwanych przez lokalnych liderów, gdzie beneficjenci mogą uzyskać informacje, otrzymać wsparcie przy poszukiwaniu pracy lub zgłosić inicjatywę obywatelską. Model uwzględnia także stworzenie integrującego społeczność lokalną Centrum Aktywności - miejsca spotkań oraz organizacji imprez osiedlowych, ze stałym dostępem do Internetu, usług rynku pracy i szkoleń. Uzupełnieniem działań lokalnych jest modelowa uchwała Rady Miejskiej i modelowy dokument regionalny, czyli uchwały ułatwiające wdrażanie modelu i nadające społeczną rangę wdrożeniom Specjalnej Miejskiej Strefy Społecznej na danym terenie.

Rezultat może być wdrażany przez samorządy lokalne, publiczne służby zatrudnienia, instytucje finansowe, instytucje rynku pracy, szkoły, uczelnie, organizacje pozarządowe oraz osoby zaangażowane w działania społeczne w danym środowisku lokalnym. Z realizacją programu wiążą się koszty dotyczące przygotowania diagnozy i opracowania wskaźników, wynagrodzenia profesjonalnego zespołu oraz utrzymania i wyposażenia punktów Centrum. Rozwiązanie może być finansowane ze środków publicznych lub prywatnych: dotacji, darowizn, środków z programów unijnych. Możliwe jest także zaadaptowanie formuły ekonomii społecznej.

Rezultat został wypracowany w ramach partnerstw: A0364, A0010