Fundacja FUNDUSZ WSPÓŁPRACY

Tradycyjne formy wsparcia udzielanego ofiarom przemocy w rodzinie polegają zazwyczaj na doraźnym niwelowaniu negatywnych skutków psychicznych, wynikających z pozostawania w patologicznym związku, a także na udzielaniu pomocy prawnej. Nie rozwiązuje to jednak istotnej kwestii, jaką jest przeciwdziałanie bezrobociu i społecznemu wykluczeniu maltretowanych kobiet. Skuteczne narzędzia oddziaływania psychologicznego oraz systemowego, wykorzystywane w celu przeciwdziałania przemocy i aktywizacji zawodowej, umożliwiają osobom doświadczającym przemocy uzyskanie niezależności ekonomicznej i uwolnienie się z patologicznego związku.

Najważniejszą cechą proponowanego modelu, poza jego interdyscyplinarnym charakterem, jest możliwość dostosowywania proponowanej pomocy do indywidualnych potrzeb i możliwości beneficjentek. Zarówno na poziomie oddziaływań psychologicznych, jak i edukacji prawnej, proponowany przez nas model zakłada uzupełnienie zajęć grupowych o indywidualne konsultacje - dostosowane tematem i częstotliwością do oczekiwań konkretnych beneficjentek. Pomoc praktyczna to zarówno zapewnienie zinstytucjonalizowanej formy pomocy w sprawowaniu opieki nad osobami zależnymi jak i rozwój nieformalnych grup wsparcia i samopomocowych na poziomie lokalnym.  Podobnie na poziomie aktywizacji zawodowej promowany model stwarza możliwość wyboru jednej z kilku ścieżek doskonalenia zawodowego. Na podstawie konsultacji z wykwalifikowanym doradcą zawodowym oraz opracowanej indywidualnej ścieżki kariery zawodowej , promowany model zakłada możliwość wyboru jednej z 3 ścieżek aktywizacji zawodowej:

- ukończenie kursu zawodowego, który podniesie kwalifikacje zawodowe beneficjentek i umożliwi podjęcie atrakcyjnej pracy;
- ukończenie cyklu szkoleń prowadzących do założenia własnej działalności gospodarczej;
- ukończenie cyklu zajęć, których efektem będzie stworzenie spółdzielni socjalnej.

Szczególnie istotna jest ostatnia z wymienionych ścieżek aktywizacyjnych. Spółdzielnie socjalne ze względu na swój wspólnotowy charakter, demokratyczny system zarządzania, nacisk na kooperacje i wzajemne wspomaganie się członków stanowią dla kobiet doświadczających przemocy szczególnie wartościową ofertę. Tworzenie i współpraca w ramach spółdzielni socjalnych nie służy bowiem wyłącznie zaspokojeniu potrzeb ekonomicznych. Stanowi także formę terapii - uczy samodzielności, solidarności, przywraca poczucie sprawstwa, rozwija kreatywność i aktywność, odbudowuje więzi międzyludzkie. W utworzonych przez kobiety i dla kobiet spółdzielniach istotną rolę odgrywa rozbudowany system wsparcia ułatwiający godzenie życia rodzinnego i zawodowego.

Spółdzielnie powstałe w ramach projektu oferują beneficjentkom pomoc psychologiczną i prawną oraz  pomoc w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Spółdzielnie działają w oparciu o umiejętności posiadane przez ich członkinie, zatem wdrożenie modelu nie wiąże się z koniecznością organizowania długich i kosztownych szkoleń. Praca w spółdzielni może się odbywać w ramach elastycznych form zatrudnienia.

W skład całościowego modelu aktywizacji zawodowej i reintegracji społecznej kobiet doświadczających przemocy wchodzi szereg dopełniających się elementów. Jednym z nich jest raport na temat przyjętych w innych krajach metod aktywizacji zawodowej osób z  grup defaworyzowanych oraz podręcznik metodologii i dobrych praktyk . W ramach modelu przygotowano również program szkoleniowy dla osób chcących wstąpić do spółdzielni oraz dla członkiń tych organizacji, obejmujący zarówno warsztaty psychologiczne, jak i szkolenia prawne z zakresu zakładania i prowadzenia spółdzielni oraz samodzielnej działalności gospodarczej. Ponadto opracowane zostały programy szkoleniowe oraz procedury naboru dla liderek, które chciałyby otoczyć opieką mentorską nowo powstające spółdzielnie. W ramach modelu istotne jest także zainicjowanie porozumienia  instytucji, organizacji i osób odpowiedzialnych za prowadzenie polityki społecznej, aktywizacji zawodowej i świadczenie pomocy kobietom oraz dzieciom doświadczającym przemocy.

Wypracowany przez Partnerstwo model może być wykorzystany przez publiczne służby zatrudnienia, które dysponują środkami na aktywizację bezrobotnych, jednostki administracji rządowej i samorządowej, odpowiedzialne za kreowanie polityki społecznej, administrację samorządową, instytucje szkoleniowe, organizacje pozarządowe oraz pracodawców (i zrzeszenia pracodawców), którzy mogą wesprzeć nowo utworzone podmioty gospodarcze. Nakłady finansowe konieczne do wdrożenia modelu, obejmujące szkolenia mentorów, rekrutację członków spółdzielni i zapewnienie beneficjentkom czasowego wsparcia finansowego, mogą być pokryte w całości lub części ze środków celowych Funduszu Pracy, krajowych środków celowych, zagranicznych funduszy pomocowych lub środków Regionalnych Programów Operacyjnych (z EFS).