Fundacja FUNDUSZ WSPÓŁPRACY

Polski system prawny przewiduje szereg rozwiązań umożliwiających wspomaganie byłych więźniów. Wsparcia udzielają zarówno Służba Więzienna (m.in. pomoc postpenitencjarna) oraz organy sądownictwa (m.in. dozór kuratorski), jak i różne organizacje społeczne. Jednakże dotychczasowa praktyka wskazuje, iż świadczona pomoc jest niezintegrowana i niespójna, a tym samym mało efektywna. Skazany - najczęściej osoba bez zawodu i środków do życia, z chorobą alkoholową, bez mieszkania, wsparcia rodziny i z finansowymi zobowiązaniami - który opuszcza więzienie po kilku latach, ma małe szanse na samodzielne funkcjonowanie na otwartym rynku pracy. W ramach rezultatu stworzono zintegrowany i skoordynowany, a tym samym bardziej efektywny system oraz skuteczne procedury pomocy dla byłych skazanych. System obejmuje również otoczenie skazanego - rodzinę, pracodawców czy społeczność lokalną - co sprawia, że środowiska lokalne mają większy i bezpośredni wpływ na proces resocjalizacji oraz readaptacji społecznej byłych więźniów. Osoby objęte programem podnoszą posiadane kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności zawodowe, a tym samym zwiększają swoje szanse na zdobycie zatrudnienia i pełną resocjalizację. Skoordynowanie podejmowanych działań oraz przekazanie skazanym niezbędnej wiedzy, umożliwiającej zdobycie społecznych i zawodowych umiejętności, wspomaga ich efektywną readaptację społeczną. System umożliwia wymianę dobrych praktyk pomiędzy poszczególnymi instytucjami oraz organizacjami działającymi w ramach stworzonego modelu.

W skład wzorcowego krajowego modelu współpracy instytucji wymiaru sprawiedliwości i sektora pozarządowego wchodzą: programy aktywizacji społeczno-zawodowej związane ze specyfiką społeczności lokalnej, programy szkoleń odpowiadające na zapotrzebowanie lokalnego rynku pracy, system dozoru i pomocy dla skazanych po wyjściu na wolność oraz działania terapeutyczne obejmujące również rodziny beneficjentów programu. Ponadto wypracowane zostały procedury naboru kandydatów do programu prowadzonego przez odpowiednie organizacje i instytucje, indywidualne portfolio zdobytych umiejętności, system narzędzi do oceny skuteczności szkoleń, raport końcowy opisujący model oraz bazujące na umowach centralnych lokalne platformy porozumienia pomiędzy instytucjami i organizacjami zainteresowanymi readaptacją społeczną byłych więźniów.

Wdrożenie systemu nie wymaga angażowania dodatkowych środków finansowych z budżetu państwa. Model może być zaadaptowany przez instytucje i organizacje zajmujące się resocjalizacją i readaptacją społeczno-zawodową byłych skazanych, a także przez lokalne organizacje społeczne oraz pracodawców. Wprowadzenie proponowanych rozwiązań wiąże się z koniecznością nawiązania współpracy pomiędzy instytucjami penitencjarnymi a podmiotami zewnętrznymi - lokalnymi organizacjami, przedsiębiorcami czy jednostkami samorządowymi - a także skupienia wokół zakładów penitencjarnych pozostałych instytucji wchodzących w skład projektu (lokalnych platform porozumienia). Niezwykle istotną częścią modelu jest prowadzenie kampanii informacyjnej w społeczności lokalnej oraz akcji promocyjnej wśród samych skazanych, czyli potencjalnych uczestników programu. Koszty wdrożenia modelu obejmują nakłady związane z organizacją konferencji, upowszechnianiem rezultatu, przygotowaniem materiałów promocyjno-reklamowych, wymianą dobrych praktyk z partnerami zagranicznymi, szkoleniami dla pracowników platform porozumienia oraz przygotowaniem procedur zarządzania jakością w ramach terenowych zespołów partnerskich.